Chełmek
Byłą fabryka Baty i kolonia robotnicza w Chełmku oraz zespół zabudowań podworskich w Bobrku - to miejsca na ziemi chrzanowskiej, które można będzie zwiedzić z przewodnikiem w ramach tegorocznych XVII Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego.
Małopolski Instytut Kultury, Samorząd Województwa Małopolskiego, Gospodarze obiektów zapraszają na XVII edycję Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego (www.dnidziedzictwa.pl), w ramach których co roku, podczas dwóch majowych weekendów, można nieodpłatnie zwiedzać kilkanaście wybranych obiektów.
Tematem tegorocznej edycji wydarzenia będzie czas - jedna z uniwersalnych kategorii miary otaczającego nas świata. Czas jest doświadczeniem powszechnym, łączy się z pojmowaniem świata przez daną epokę, świadomością ludzi, rytmem życia, obrzędami, a także architekturą. Podczas Dni Dziedzictwa będzie nas również interesował, jak zawsze, czas historyczny zatrzymany w pokazywanych przez nas zabytkach. Zastanowimy się nad czasem: słonecznym, astronomicznym, kalendarzowym, mierzonymi za pomocą gnomonów, zegarów, kalendarzy. Przyjrzymy się także rytmom przyrody, ludowemu kalendarzowi obrzędowemu.
W 2015 roku w ramach Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego podczas dwóch weekendów (16-17 maja, 23-24 maja) zaprezentujemy 10 zabytków, zlokalizowanych na 4 trasach zwiedzania: dwóch krakowskich (obydwa weekendy), zachodniej (16-17 maja) i północnej (23-24 maja).
16-17 maja 2015 (trasa zachodnia)
Na trasie zachodniej zwiedzający będą mieli okazję zobaczyć kolonię robotniczą i fabrykę Bata w Chełmku (ul. Topolowa, Chełmek, powiat oświęcimski). Historia firmy Bata ma swój początek w Zlinie, mieście położonym na czeskich Morawach. To właśnie tam pod koniec XIX wieku powstał niewielki zakład szewski, który z czasem rozrósł się i stał się światowym imperium obuwniczym. Do ogólnoświatowej sieci fabryk Bata dołączyła niewielka wówczas wieś koło Oświęcimia. To właśnie w Chełmku w 1932 roku swoją działalność rozpoczęła pierwsza fabryka koncernu w Polsce. Na przestrzeni kilku lat powstały tam nowocześnie zarządzany zakład produkcyjny, osiedle i hotele robotnicze.
Zwiedzający podczas XVII Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego będą mogli przejść dwiema trasami: po terenie dawnej fabryki Bata oraz dawnej kolonii robotniczej. Ciekawostką będzie możliwość wejścia do domu w kolonii oraz kotłowni, znajdującej się na terenie fabryki (obowiązuje rezerwacja). Miłośników aktywnego zwiedzania zapraszamy w niedzielę 17 maja na wycieczkę geologiczną po Wzgórzu Skała z Markiem Szuwarzyńskim.
Kolejnym obiektem na tej trasie będzie zespół zabudowań podworskich w Bobrku (ul. Nadwiślańska 5, Bobrek, powiat oświęcimski). Na przestrzeni kolejnych stuleci Bobrek zmieniał właścicieli. Przedstawiciele rodów Ligęzów, Potulickich, Wielopolskich, Ogińskich i Sapiehów ukształtowali krajobraz i zabytkową zabudowę dzisiejszego Bobrka.
Zespół zabudowań podworskich, o których chcielibyśmy Państwu opowiedzieć podczas majowych spacerów, tworzą: zabytkowy pałac wraz z oficyną, park, czworaki, drewniany spichlerz oraz kościół pw. Przenajświętszej Trójcy. Z uwagi na stan zachowania niektórych obiektów, nie będzie możliwe zwiedzanie ich wnętrz. Zachęcamy Państwa do obejrzenia prywatnej kolekcji etnograficznej prezentowanej w zabytkowych czworakach.
*****
Synagoga i Muzeum Żydowskie w Oświęcimiu (pl. ks. J. Skarbka 5, Oświęcim, powiat oświęcimski) to trzeci obiekt na trasie zachodniej. W XIX i XX wieku Oświęcim był ważnym ośrodkiem religijnym judaizmu na terenach Galicji Zachodniej. Na terenie gminy żydowskiej działały stowarzyszenia dobroczynne, religijne, kulturalne i sportowe, jak również partie polityczne o zróżnicowanym zabarwieniu ideowym. Podczas Dni Dziedzictwa zapraszamy Państwa do synagogi Chewra Lomdej Misznajot, Muzeum Żydowskiego i domu rodziny Klugerów - miejsc, które w przywracaniu pamięci o Żydach z Oświęcimia odgrywają rolę szczególną.
W Muzeum Żydowskim możemy obejrzeć dwie nowoczesne ekspozycje, pierwsza z nich to Oszpicin - tak Żydzi w języku jidysz nazywali Oświęcim. Opowiada o żydowskiej przeszłości miasta, której początki sięgają I połowy XVI wieku. Druga - Nowe życie - to swoista mozaika złożona z osobistych relacji byłych mieszkańców Oświęcimia, żyjących obecnie w Izraelu. Dla dzieci na sobotę 16 maja przygotowaliśmy warsztaty dotyczące czasu i kalendarza żydowskiego. Warta podkreślenia jest możliwość zwiedzenia cmentarza żydowskiego w towarzystwie dr. Jacka Proszyka.
Po raz czwarty wydarzeniu towarzyszyć będzie bezpłatna publikacja autorstwa Katarzyny Kobylarczyk, dziennikarki i reportażystki. Książkę będzie można otrzymać wraz z pamiątkową pieczątką w punktach informacyjnych przy wszystkich obiektach tegorocznych Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego.
Szczegółowe informacje na stronie internetowej: www.dnidziedzictwa.pl
Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.